Η ΑΘΜ ΠΡΟΕΞΑΡΧΕΙ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΤΟΥ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ 1025η ΕΠΕΤΕΙΟ ΒΑΠΤΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΡΩΣ
Την Τετάρτη 24 Ιουλίου ε.έ, η ΑΘΜ, ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, κ.κ.Θεόδωρος Β΄, ανταποκριθείς στην πρόσκληση του Αγιωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και πάσης Ρωσίας κ.κ.Κυρίλλου προκειμένου να συμμετάσχει στις επετειακές εκδηλώσεις προσευχής και μνήμης με αφορμή την συμπλήρωση 1025 ετών από την καίρια για την εξάπλωση του Χριστιανισμού Βάπτιση των Ρως από τον Άγιο Ισαπόστολο Πρίγκηπα Βλαδίμηρο, προεξήρχε του Πανηγυρικού Συλλειτούργου των Προκαθημένων και Εκπροσώπων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα.
Εμφορούμενος από φιλομνήμονα σεβασμό προς το ιστορικό τούτο για την καθόλου Ορθοδοξία ορόσημο, ο Μακαριώτατος απηύθυνε προς τους συλλειτουργούντες Πρωθιεράρχες, τον κλήρο και το λαό που συνέρρευσε στον Ιερό Ναό τον ακόλουθο χαιρετισμό:
‘Αγριέλαιος ων εγκεντρίσθης εν αυτοίς και συγκοινωνός της ρίζης της πιότητος της ελαίας εγένου.’ (Ρωμ. 11,17)
Με την Χάρη του Πανσθενούς Θεού, Προκαθήμενοι και Εκπρόσωποι όλων των κατά τόπους Αυτοκεφάλων Εκκλησιών της υπ΄ ουρανόν Ορθοδοξίας κοινωνούμε σήμερα με Σας στον Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα και δίδουμε, ως μέλη της Μιάς, Αγίας, Αποστολικής και Καθολικής Εκκλησίας, μαρτυρία γεγονότος καιρίου για την χριστιανική ιεραποστολή. Δίδουμε μαρτυρία τιμής και μνήμης του εγκεντρισμού των Ρώσων στο ένα Σώμα του Χριστού, στην Εκκλησία.
Θεμέλιο του οράματος για μια χριστιανική Ευρώπη, η συσσωμάτωση των Ρώσων στην πραγματικότητα που έχει ως κέντρο τον σταυρωθέντα και αναστάντα αλλά και συνεχώς παρόντα στην ευχαριστιακή ζωή της Εκκλησίας Χριστό, κατέστησε τους Ρώσους κοινωνούς της ακενώτου πηγής της πατρώας παραδόσεως. Χριστιανικές αξίες, όπως η υπομονή, η μεγαλοψυχία και η θυσιαστική προσφορά, συγκροτούν έκτοτε την ρωσική ψυχή και διατηρούν τη συνοχή της ρωσικής κοινωνίας.
Η δοχή και εγκόλπωση του πόθου και του ζήλου της εν Χριστώ Ιησού πίστεως έφερε τους Ρώσους σε επαφή με το βυζαντινό πολιτιστικό φαινόμενο, εκφάνσεις του οποίου ανιχνεύονται σε όλες τις μορφές του ρωσικού πολιτισμού. Επιτάχυνε την πορεία των Ρώσων προς την εθνική τους αυτοσυνειδησία, με το όνομα «Ρώσος» να αναφέρεται πλέον στο κράτος, τους υπηκόους του και τη θρησκεία τους.
Διευκόλυνε την ταύτιση της εθνικής, πολιτικής και θρησκευτικής ταυτότητας και χάλκευσε την αίσθηση του συνανήκειν σε μια κοινότητα με αφετηριακή μαρτυρία την βαπτισματική αναγέννηση στα ύδατα του Δνείπερου ποταμού. Με δείκτη πορείας αλάνθαστο την Ορθοδοξία ως θεωρία και πράξη, το Έθνος των Ρώσων παρέμεινε αρραγές ακόμα και όταν ήρθαν χρόνια σαρωτικών εξωτερικών επιδρομών ή ασφυκτικών εσωτερικών πολιτικών σκληρύνσεων.
Η Ρωσική Εκκλησία, ανάγουσα τις απαρχές της στη Βάπτιση του 988, στάθηκε διαχρονικά φάρος τηλαυγής πνευματικών και ηθικών προσανατολισμών. Ωστόσο το κύρος ενός θεσμού δεν κρίνεται μόνο από το αποτύπωμα που αφήνει στο διάβα του χρόνου, ενώ βρίσκεται στην ακμή του. Πολύ περισσότερο κρίνεται από την υπομονή και την επιμονή που επιδεικνύει για να διατηρήσει αλώβητη την παράδοση κάτω από συνθήκες αντίξοες.
Και, όπως οι βελανιδιές γίνονται δυνατές με αντίθετους ανέμους και τα διαμάντια δημιουργούνται υπό πίεση, έτσι και η Ρωσική Εκκλησία ανδρώθηκε, διερχομένη συχνά την ερημία του χρόνου και ασθμαίνουσα στη σταυρική οδό της πίστεως. Ανέδειξε νέφος μέγα αγίων, φωτιστών, οσίων, διά τον Χριστό σαλών και ομολογητών, οι οποίοι κατελάμπρυναν τον πολύφωτο της καθολικής Εκκλησίας ουρανό και επιβεβαίωσαν εναργώς ότι ‘πίστις χωρίς έργων νεκρά εστίν, ομοίως και έργα χωρίς πίστεως• η γαρ αληθής πίστις δια των έργων δοκιμάζεται.’ (Ι.Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως, 82, 60-62)
Είναι προφανές ότι το υπερχιλιετές ιστορικό βάθος και η εντυπωσιακή αντοχή της πνευματικής σχέσεως της Ορθοδοξίας με το Ρωσικό λαό, ακόμα και όταν αυτή επαχθώς αμφισβητήθηκε, αντικατοπτρίζουν με τρόπο εύγλωττο και εναργή ότι η Βάπτιση των Ρώσων είναι γεγονός ιστορικό που υπερβαίνει και αναπλάθει τα σχήματα της ιστορίας.
Και είναι χρέος δικό μας να αποτίσουμε σήμερα φόρο τιμής και μνήμης στους Αγίους που συνέβαλαν τα μέγιστα στη χειραγωγία των Ρώσων προς το λουτρό της παλιγγενεσίας. Κατ΄ εφαρμογή της αριστοτελικής αποφάνσεως ότι το θάρρος είναι η πρώτη από τις ανθρώπινες αρετές, επειδή η ύπαρξή της εγγυάται τις άλλες, η Ισαπόστολος και Φωτιστής της Ρωσικής Εκκλησίας Αγία Όλγα, με θάρρος και παρρησία, με το ευεργετικό της παράδειγμα και το σωτηριώδες μήνυμα στα χείλη, ανεδείχθη σε φλογερή ιεραπόστολο της ορθοδόξου πίστεως και σε ευαγγελίστρια του Ρωσικού λαού. Προς αυτήν ευλαβικώς αναφωνούμε ‘χαίρε ότι εγνώρισας τοις Ρώσοις τον Θεόν’.
Ισοκύρως και ισοτίμως τιμούμε και γεραίρουμε τον Ισαπόστολο και Φωτιστή του Ρωσικού λαού Άγιο Βλαδίμηρο, τον, κατόπιν θαυματουργικής θεοσημείας, καταξιωθέντα του Πνεύματος της υιοθεσίας. Επιδεικνύοντας σπάνιο αισθητήριο και διορατικότητα ανάλογη του Μεγάλου του Χριστιανισμού Κωνσταντίνου, προέβη στην καθοριστική για την ιστορική πορεία των Ρώσων ευλαβή επιλογή της αληθινής πίστεως και της κοινής υιικής αναφοράς προς τον Τριαδικό Θεό.
Μνήμη ποιούμενοι των δύο αυτών μορφών Αγίων, διαδηλώνουμε εμπράκτως τη βεβαιότητα ότι ο σπόρος της σωτηρίας που έπεσε στη ρωσική γη προ χιλίων εικοσιπέντε ετών έδωσε και δίνει πλούσιους και ευλογημένους καρπούς που γεύεται η καθόλου Ορθοδοξία. Με διάθεση τιμητική και φιλομνήμονα, ανατρέχουμε νοερώς στο κομβικό αυτό για την καθόλου Ορθοδοξία χρονικό σημείο, αναβαπτιζόμενοι στα νάματα της ιστορικής αφετηρίας της ενδόξου πορείας της Αγιωτάτης Ρωσικής Εκκλησίας και διατρανούντες ότι όντως η πίστη παραμένει ‘ζώσα και δι΄ αγάπης ενεργουμένη’ (Γαλ. 5,6).
Εκ μέρους σύμπαντος του φιλοθέου ομίλου των Προκαθημένων και Εκπροσώπων των κατά τόπους Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, αναπέμπουμε δοξολογία προς τον εν Τριάδι Θεό, που μας αξίωσε να ανταποκριθούμε στην φιλίστορα πρωτοβουλία Σας, να βρεθούμε κοντά Σας και να μετέχουμε του συμποσίου αυτού της πίστεως και της μνήμης. Σας ευχαριστούμε για την Αβραμιαία Σας φιλοξενία και επευλογούμε πατρικώς τον ευγενή και πιστό Ρωσικό λαό, προσεπευχόμενοι όπως ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρας και Λυτρωτής μας, επιβλέψη επί την άμπελον ταύτην, της αδελφής Εκκλησίας της Ρωσίας και στερεώση αυτήν στο διηνεκές του χρόνου. Αμήν.
Κατά την διάρκεια του εορτίου γεύματος που ακολούθησε, ο Μακαριώτατος προσέφερε στον Αγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας κ.κ.Κύριλλο περίτεχνο εικόνα του Αγίου Μελετίου του Πηγά, Πατριάρχου Αλεξανδρείας, ο οποίος και υπέγραψε τον Συνοδικό Τόμο Ιδρύσεως του Πατριαρχείου Μόσχας κατά την συγκληθείσα υπό του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίου Β΄ Ενδημούσα Σύνοδο του 1593. Επ΄ ευκαιρία δε της αποστολής του περί Ρωσικού Πατριαρχείου Συνοδικού Τόμου, ο Άγιος Μελέτιος ο Πηγάς απέστειλε προς τον Πατριάρχη Μόσχας Ιώβ ως πολύτιμο δώρο την βακτηρία του Αγίου Προκατόχου του Ιωακείμ του Πάνυ, η οποία έως σήμερα προσφέρεται στον εκάστοτε νέο Πατριάρχη Μόσχας κατά την τελετή της ενθρονίσεώς του. Κατά την πρόποσή του ο Μακαριώτατος εμνήσθη και της επετείου των γενεθλίων του Σεβ.Μητροπολίτου Βολοκολάμσκ, κ.Ιλαρίωνος, προς τον οποίο απηύθυνε θερμές ευχές.
Τον Μακαριώτατο, ο οποίος αφίχθη χθες στη ρωσική πρωτεύουσα, συνοδεύουν ο Σεβ.Μητροπολίτης Κυρήνης κ.Αθανάσιος, Έξαρχος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στη Μόσχα, ο Θεοφ.Επίσκοπος Αργεντινής και Νοτίου Αμερικής κ.Λεωνίδας, πρώην Έξαρχος του Πατριαρχείου Μόσχας στο Κάιρο, και ο Πανοσιολ.Αρχιμ. κ.Μελέτιος Κούμανης, Καθηγούμενος της Ι.Πατριαρχικής Μονής Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου στην Αλεξάνδρεια. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι αύριο ο Μακαριώτατος θα έχει κατ΄ ιδίαν συνάντηση με τον Αγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας, κ.κ.Κύριλλο, ως και θα προεξάρχει της χορείας των Προκαθημένων και Εκπροσώπων των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών κατά την συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Δημοκρατίας κ.Βλαδίμηρο Πούτιν.